Cận thị: Nguyên nhân, triệu chứng, biến chứng và các phương pháp điều trị
Cận thị là một trong những tật khúc xạ phổ biến nhất trên thế giới, đặc biệt gia tăng ở lứa tuổi học đường trong thời đại số. Đây là tình trạng mắt có thể nhìn rõ các vật ở gần, nhưng lại nhìn mờ các vật ở xa. Mặc dù phổ biến, nhưng nếu không được kiểm soát tốt, cận thị nặng có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm cho mắt.
Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn một cái nhìn toàn diện về tật khúc xạ này, từ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết cho đến các phương pháp điều trị và phòng ngừa hiệu quả.
Cận thị là gì và cơ chế hoạt động ra sao?
Ở mắt bình thường, ánh sáng đi vào mắt sẽ được hội tụ chính xác lên võng mạc, giúp chúng ta có hình ảnh sắc nét. Tuy nhiên, ở mắt có tật khúc xạ này, các tia sáng lại hội tụ ở phía trước võng mạc. Điều này xảy ra do hai nguyên nhân chính:
- Trục nhãn cầu quá dài: Nhãn cầu bị dài ra theo trục trước-sau, khiến khoảng cách từ thủy tinh thể đến võng mạc xa hơn bình thường.
- Công suất hội tụ quá mạnh: Giác mạc hoặc thủy tinh thể quá cong, khiến ánh sáng bị bẻ cong quá mức.
Kết quả là hình ảnh của các vật ở xa sẽ bị mờ, nhòe.
Các triệu chứng cận thị thường gặp
Dấu hiệu của tình trạng này có thể dễ dàng nhận biết ở cả người lớn và trẻ em:
- Nhìn các vật ở xa (như biển báo, bảng đen, phụ đề phim) bị mờ.
- Phải nheo mắt hoặc nghiêng đầu để cố gắng nhìn rõ hơn.
- Mỏi mắt, nhức đầu, đặc biệt sau khi tập trung nhìn xa.
- Ở trẻ em, có thể thấy các dấu hiệu như hay dụi mắt, ngồi quá gần TV, hoặc kết quả học tập sa sút do không nhìn rõ bảng.
Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ gây cận thị
Nguyên nhân chính xác gây ra tình trạng này vẫn đang được nghiên cứu, nhưng các yếu tố sau đây được cho là có ảnh hưởng lớn nhất:
- Di truyền: Nếu cha mẹ bị cận thị, con cái có nguy cơ mắc tật khúc xạ này cao hơn.
- Lối sống: Việc nhìn gần trong thời gian dài (đọc sách, dùng điện thoại, máy tính) và ít tham gia các hoạt động ngoài trời là yếu tố nguy cơ hàng đầu. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng đã cảnh báo về tình trạng gia tăng cận thị toàn cầu do thay đổi lối sống.
Cận thị học đường là gì?
Cận thị học đường là thuật ngữ dùng để chỉ tình trạng tật khúc xạ này phát triển hoặc tiến triển nặng hơn trong độ tuổi đi học (thường từ 6-18 tuổi). Nguyên nhân chính là do sự kết hợp của yếu tố di truyền và áp lực nhìn gần kéo dài (đọc sách, học bài, dùng máy tính bảng), cùng với việc thiếu thời gian cho các hoạt động ngoài trời để mắt được thư giãn.
Các biến chứng nguy hiểm của cận thị nặng
Nhiều người cho rằng tình trạng này chỉ cần đeo kính là đủ. Tuy nhiên, với các trường hợp độ khúc xạ cao (thường trên 6 diop), trục nhãn cầu bị kéo dài quá mức có thể gây căng giãn các lớp mô ở đáy mắt, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nghiêm trọng:
- Bong võng mạc: Nguy cơ cao nhất, có thể gây mất thị lực vĩnh viễn nếu không được cấp cứu kịp thời.
- Tăng nhãn áp (Glaucoma): Nguy cơ mắc bệnh tăng nhãn áp ở người bị cận thị nặng cao hơn người bình thường.
- Đục thủy tinh thể sớm: Người có độ cận cao có xu hướng bị đục thủy tinh thể ở độ tuổi sớm hơn.
- Bệnh lý hoàng điểm do cận thị: Gây tổn thương vùng trung tâm võng mạc, ảnh hưởng đến thị lực sắc nét nhất.
Các phương pháp điều trị và kiểm soát cận thị
Mục tiêu của việc điều trị là giúp ánh sáng hội tụ đúng trên võng mạc để phục hồi thị lực rõ nét.
1. Đeo kính (Giải pháp phổ biến nhất)
- Kính gọng: Là lựa chọn an toàn, đơn giản và phù hợp với mọi lứa tuổi.
- Kính áp tròng: Mang lại tính thẩm mỹ và tầm nhìn rộng hơn, nhưng đòi hỏi chế độ vệ sinh và chăm sóc kỹ lưỡng.
2. Phẫu thuật khúc xạ (Giải pháp vĩnh viễn)
Các phương pháp phẫu thuật bằng laser hiện đại như LASIK, Femto-LASIK, Relex SMILE có thể định hình lại giác mạc, giúp điều trị dứt điểm độ cận. Phương pháp này thường chỉ áp dụng cho người trên 18 tuổi và có độ cận ổn định.
3. Các phương pháp kiểm soát tiến triển cận thị ở trẻ em
Đối với trẻ em, việc quan trọng nhất là làm chậm quá trình tăng độ. Một số phương pháp hiệu quả bao gồm đeo kính Ortho-K (kính áp tròng ban đêm), sử dụng thuốc nhỏ mắt chứa Atropine liều thấp, hoặc đeo kính gọng có thiết kế đặc biệt.
Để có một đôi mắt khỏe mạnh, đừng quên phòng tránh cận thị bằng các thói quen tốt và thực hiện khám mắt định kỳ để theo dõi và kiểm soát tình trạng thị lực của bạn.
Chuyên cung cấp đa dạng các loại thuốc kê đơn, các sản phẩm bảo vệ sức khoẻ, dược phẩm và nhiều sản phẩm chăm sóc sức khoẻ, tiêu dùng hàng ngày khác....
Gọi điện
Zalo
Messenger