Cấu tạo của mắt người và cơ chế hoạt động của thị giác
Đôi mắt thường được ví như một chiếc máy ảnh tinh vi, có khả năng thu nhận ánh sáng và chuyển đổi chúng thành những hình ảnh đầy màu sắc mà chúng ta thấy mỗi ngày. Để làm được điều kỳ diệu đó, cấu tạo của mắt bao gồm nhiều bộ phận phức tạp, phối hợp nhịp nhàng với nhau. Hiểu rõ về cấu tạo và cơ chế hoạt động của mắt là bước đầu tiên để biết cách chăm sóc và bảo vệ thị lực một cách tốt nhất.
Hãy cùng bắt đầu hành trình khám phá “cỗ máy” sinh học kỳ diệu này nhé.
Các bộ phận chính trong cấu tạo của mắt
Cấu tạo của mắt người có thể được chia thành các lớp và các bộ phận chính, mỗi phần đảm nhận một vai trò riêng biệt, tạo nên một hệ thống hoàn chỉnh.
1. Lớp vỏ bọc bên ngoài (Lớp bảo vệ)
Đây là lớp ngoài cùng trong cấu tạo của mắt, có chức năng bảo vệ các thành phần nhạy cảm bên trong.
- Củng mạc (Sclera): Chính là phần tròng trắng của mắt. Đây là một lớp mô xơ dày và chắc chắn, bao bọc và định hình cho nhãn cầu.
- Giác mạc (Cornea): Là lớp màng trong suốt nằm ở phía trước nhất của mắt, che chắn cho đồng tử và mống mắt. Giác mạc có vai trò như một thấu kính cố định, chịu trách nhiệm cho khoảng 2/3 sức mạnh hội tụ ánh sáng của mắt.
- Kết mạc (Conjunctiva): Là lớp màng mỏng, trong suốt bao phủ bề mặt củng mạc và lót mặt trong của mi mắt, giúp bôi trơn và bảo vệ mắt khỏi vi khuẩn.
2. Lớp màng giữa (Lớp mạch máu hay Màng bồ đào)
Nằm giữa củng mạc và võng mạc, lớp này chứa nhiều mạch máu để nuôi dưỡng mắt.
- Mống mắt (Iris): Đây là bộ phận tạo nên màu sắc cho đôi mắt (nâu, đen, xanh…). Nó là một cấu trúc cơ vòng có khả năng co giãn để điều khiển kích thước của đồng tử.
- Đồng tử (Pupil): Là lỗ tròn màu đen ở trung tâm mống mắt. Nó sẽ co nhỏ lại khi ra sáng và giãn to ra trong bóng tối để điều chỉnh lượng ánh sáng đi vào mắt.
- Thể mi (Ciliary Body): Nằm phía sau mống mắt, có chức năng sản xuất ra thủy dịch (chất lỏng nuôi dưỡng mắt) và chứa các cơ điều tiết giúp thủy tinh thể thay đổi độ cong.
3. Lớp trong cùng (Lớp thần kinh) và các thành phần khác
Đây là lớp quan trọng nhất trong cấu tạo của mắt, nơi xử lý ánh sáng và truyền tín hiệu thần kinh.
- Thủy tinh thể (Lens): Là một thấu kính trong suốt, linh hoạt nằm sau đồng tử. Nó có thể thay đổi độ dày để hội tụ ánh sáng một cách chính xác lên võng mạc, giúp chúng ta nhìn rõ các vật ở cả gần và xa. Khi bộ phận này mờ đục, đó là bệnh đục thủy tinh thể.
- Võng mạc (Retina): Là một lớp mô thần kinh mỏng manh ở đáy mắt, chứa hàng triệu tế bào cảm quang. Vai trò của võng mạc như tấm phim trong máy ảnh, tiếp nhận ánh sáng và chuyển đổi chúng thành tín hiệu điện. Các tế bào cảm quang này gồm 2 loại chính:
- Tế bào hình que (Rods): Rất nhạy với ánh sáng cường độ thấp, giúp chúng ta nhìn được trong điều kiện tối hoặc ban đêm. Chúng không phân biệt được màu sắc.
- Tế bào hình nón (Cones): Hoạt động tốt nhất trong điều kiện ánh sáng mạnh, chịu trách nhiệm cho việc nhìn rõ chi tiết và khả năng phân biệt màu sắc. Chúng tập trung chủ yếu ở hoàng điểm.
- Hoàng điểm (Macula): Là một vùng nhỏ nằm ở trung tâm võng mạc, nơi tập trung nhiều tế bào hình nón nhất. Hoàng điểm chịu trách nhiệm cho thị lực trung tâm sắc nét, khả năng đọc và nhận diện màu sắc. Bệnh lý tại đây gọi là thoái hóa điểm vàng.
- Dây thần kinh thị giác (Optic Nerve): Gồm hơn một triệu sợi thần kinh, có nhiệm vụ truyền tín hiệu điện từ võng mạc lên não bộ để phân tích và tạo thành hình ảnh. Tổn thương dây thần kinh này là đặc trưng của bệnh tăng nhãn áp.
Cơ chế hoạt động của mắt: Hành trình của ánh sáng
Toàn bộ cơ chế hoạt động của thị giác diễn ra nhanh như chớp qua các bước sau:
-
- Ánh sáng từ một vật phản chiếu và đi vào mắt qua lớp giác mạc trong suốt.
- Mống mắt và đồng tử điều chỉnh lượng ánh sáng phù hợp để đi vào sâu hơn.
- Ánh sáng tiếp tục đi qua thủy tinh thể. Tại đây, nó được bẻ cong và hội tụ một cách chính xác.
- Chùm sáng hội tụ sẽ đi qua dịch kính (chất lỏng trong suốt lấp đầy nhãn cầu) và đến võng mạc ở đáy mắt.
- Các tế bào cảm quang trên võng mạc chuyển đổi năng lượng ánh sáng thành tín hiệu điện.
- Dây thần kinh thị giác truyền những tín hiệu này lên não. Não bộ sẽ “dịch” các tín hiệu và cho chúng ta nhận biết được hình ảnh của vật thể đó.
Làm thế nào để bảo vệ cấu tạo mắt luôn khỏe mạnh?
Hiểu rõ cấu tạo của mắt giúp chúng ta ý thức hơn về việc bảo vệ chúng. Một số cách đơn giản bao gồm:
-
-
- Bảo vệ mắt khỏi tia UV: Luôn đeo kính râm có khả năng chống tia UV 100% khi ra ngoài trời để bảo vệ thủy tinh thể và võng mạc.
- Ăn uống đủ chất: Một chế độ ăn giàu dưỡng chất tốt cho mắt như Vitamin A, C, E, Lutein, Zeaxanthin và Omega-3 là rất cần thiết.
- Thực hiện chăm sóc mắt hàng ngày: Cho mắt nghỉ ngơi hợp lý, đặc biệt khi làm việc với máy tính.
- Khám mắt định kỳ: Đây là cách tốt nhất để phát hiện sớm các bệnh lý về mắt và có hướng điều trị kịp thời.
-
Việc tìm hiểu về cấu tạo của mắt là bước khởi đầu quan trọng cho hành trình chăm sóc và gìn giữ thị lực của bạn.
Một số sản phẩm nổi bật
🛒 Đã bán: 7116
Chuyên cung cấp đa dạng các loại thuốc kê đơn, các sản phẩm bảo vệ sức khoẻ, dược phẩm và nhiều sản phẩm chăm sóc sức khoẻ, tiêu dùng hàng ngày khác....
Gọi điện
Zalo
Messenger