Thuốc nhỏ mắt

Nhỏ thuốc nhỏ mắt đúng cách giúp đảm bảo hiệu quả và tránh nhiễm khuẩn:

1. Rửa sạch tay bằng xà phòng và nước.
2. Ngửa đầu ra sau hoặc nằm xuống. Kéo nhẹ mi dưới xuống để tạo thành túi.
3. Nhỏ một giọt thuốc vào túi mi dưới (không để đầu lọ chạm vào mắt).
4. Nhắm mắt nhẹ nhàng khoảng 1-2 phút, hoặc dùng ngón tay ấn nhẹ vào góc trong của mắt để thuốc không chảy xuống họng.
5. Lau sạch phần thuốc thừa.
6. Đóng nắp chai ngay sau khi sử dụng.

Có. Hầu hết các loại thuốc nhỏ mắt có chứa chất bảo quản chỉ nên sử dụng trong vòng 15-30 ngày (thông thường là 28 ngày) sau khi mở nắp. Sau thời gian này, dù thuốc chưa hết, bạn cũng nên vứt bỏ để tránh nguy cơ nhiễm khuẩn. Đối với các loại nước mắt nhân tạo dạng tép dùng một lần, hãy vứt bỏ tép thuốc ngay sau khi sử dụng, dù còn thuốc.

Việc sử dụng nhiều loại thuốc nhỏ mắt cùng lúc cần có chỉ định của bác sĩ. Nếu phải dùng, nên nhỏ cách nhau ít nhất 5-10 phút để tránh làm loãng hoặc rửa trôi thuốc trước đó, đảm bảo mỗi loại thuốc có đủ thời gian phát huy tác dụng. Tuyệt đối không tự ý kết hợp thuốc nhỏ mắt điều trị mà không có hướng dẫn của chuyên gia.

Bạn nên đi khám bác sĩ mắt ngay lập tức nếu gặp các triệu chứng nghiêm trọng hoặc không cải thiện khi tự dùng thuốc nhỏ mắt, bao gồm:

• Đau mắt dữ dội hoặc liên tục.
• Mất thị lực đột ngột hoặc mờ mắt nghiêm trọng.
• Nhạy cảm với ánh sáng.
• Mắt bị chấn thương, có vật lạ trong mắt.
• Tiết dịch mắt bất thường (mủ).
• Triệu chứng kéo dài hoặc ngày càng nặng hơn dù đã dùng thuốc.

Thuốc nhỏ mắt không kê đơn (OTC) thường dùng để làm dịu các triệu chứng nhẹ như khô mắt, đỏ mắt, mỏi mắt, hoặc dị ứng nhẹ. Chúng có hàm lượng hoạt chất thấp hơn và được coi là an toàn khi tự sử dụng. Thuốc nhỏ mắt kê đơn chứa các hoạt chất mạnh hơn, dùng để điều trị các bệnh lý mắt nghiêm trọng như nhiễm trùng, viêm nhiễm, tăng nhãn áp. Các loại này yêu cầu phải có đơn thuốc của bác sĩ và cần được theo dõi chặt chẽ trong quá trình sử dụng.

Việc sử dụng thuốc nhỏ mắt khi đang đeo kính áp tròng cần hết sức lưu ý. Hầu hết các loại nước mắt nhân tạo không chất bảo quản được bào chế đặc biệt để an toàn khi dùng trực tiếp trên kính áp tròng. Tuy nhiên, các loại thuốc nhỏ mắt điều trị (ví dụ: kháng sinh, chống viêm, thuốc giãn đồng tử) hoặc những loại có chất bảo quản thường không nên dùng khi đang đeo kính áp tròng. Chất bảo quản có thể tích tụ trên kính và gây kích ứng mắt. Tốt nhất, bạn nên tháo kính áp tròng ra trước khi nhỏ các loại thuốc này, chờ ít nhất 15-30 phút (hoặc theo chỉ dẫn của bác sĩ/bao bì sản phẩm) rồi mới đeo lại kính. Luôn đọc kỹ hướng dẫn sử dụng hoặc hỏi ý kiến bác sĩ/dược sĩ.

Tùy thuộc vào loại thuốc nhỏ mắt.

• Thuốc nhỏ mắt không kê đơn (OTC): Bao gồm hầu hết các loại nước mắt nhân tạo, thuốc nhỏ mắt làm dịu đỏ mắt tạm thời, hoặc thuốc nhỏ mắt dị ứng nhẹ. Bạn có thể mua chúng tại các nhà thuốc mà không cần toa bác sĩ.
• Thuốc nhỏ mắt kê đơn: Là các loại thuốc dùng để điều trị các bệnh lý mắt nghiêm trọng hơn như nhiễm trùng, viêm nhiễm nặng, tăng nhãn áp (glaucoma), hoặc các vấn đề cần sự theo dõi của chuyên gia. Những loại này bắt buộc phải có toa thuốc từ bác sĩ chuyên khoa mắt.

Mặc dù thuốc nhỏ mắt thường an toàn, nhưng vẫn có thể gây ra một số tác dụng phụ, tùy thuộc vào loại và thành phần:

• Mờ mắt thoáng qua: Thường xảy ra ngay sau khi nhỏ, đặc biệt với các loại có độ nhớt cao, nhưng sẽ nhanh chóng hết.
• Kích ứng, nóng rát, châm chích nhẹ: Có thể do chất bảo quản hoặc không phù hợp với mắt nhạy cảm.
• Đỏ mắt, ngứa, sưng mí mắt: Có thể là dấu hiệu của phản ứng dị ứng với một thành phần nào đó.
• Tăng nhãn áp (khi lạm dụng thuốc nhỏ mắt chứa corticoid): Đây là tác dụng phụ nguy hiểm nếu sử dụng thuốc chứa corticoid không đúng chỉ định và kéo dài. Nếu bạn gặp bất kỳ tác dụng phụ nào kéo dài, nghiêm trọng hoặc bất thường, hãy ngừng sử dụng thuốc và tham khảo ý kiến bác sĩ ngay lập tức.

Việc sử dụng thuốc nhỏ mắt cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ cần hết sức cẩn trọng và luôn phải có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Mắt của trẻ rất nhạy cảm và cơ thể trẻ phản ứng khác với người lớn. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc nhỏ mắt cho trẻ khi chưa được bác sĩ thăm khám và kê đơn. Bác sĩ sẽ xác định loại thuốc phù hợp, liều lượng và cách dùng an toàn cho lứa tuổi của trẻ.

Bạn nên vứt bỏ thuốc nhỏ mắt nếu:

• Đã hết hạn sử dụng: Ngày hết hạn được in trên bao bì hoặc vỏ chai.
• Đã mở nắp quá thời gian khuyến nghị: Hầu hết các loại thuốc nhỏ mắt chỉ nên dùng trong 15-30 ngày sau khi mở nắp (thường là 28 ngày), ngay cả khi chưa hết thuốc. Các tép nước mắt nhân tạo dùng một lần phải vứt bỏ ngay sau khi sử dụng.
• Dung dịch bị đổi màu, vẩn đục, hoặc có cặn: Dấu hiệu thuốc đã bị biến chất hoặc nhiễm khuẩn.
• Có mùi lạ: Dù hiếm gặp nhưng đây cũng là một dấu hiệu bất thường.
• Đầu lọ bị bẩn hoặc bị chạm vào mắt/bề mặt khác: Nguy cơ cao bị nhiễm khuẩn.
• Việc sử dụng thuốc nhỏ mắt đã hỏng hoặc hết hạn có thể gây hại nghiêm trọng cho mắt.